Bismillahirrahmanirrahim. Alhamdulillahi Rabbil Alameen, Wassalatu wassalamu ala asrafil anbiyai wal mursalin sayyidina Muhammadin wa ala alihi wa ashabihi ajmain.
Ha jaman ini, magtataud na in daing ha manga panubu’ sin bangsa Sug in masi-masi nahapung sin kahalan nakauna. Sibu’ da daing ha hal pagparinta, nusulan, iban pag-agama in kamatauran daing kanila wayruun na panghati marayaw. Tiyu’-tiyu dakuman in maraw panghati iban maitung na nagdaragan in manga sila amun nakaabut ha addatbihasa’ sin Tausug ha katilingkal kapuan sug nakauna.
 |
| Ulama Ahlu Bayt iban sin kaibanan amun namawbug sin aqeeda Ahlu Sunnah Wal Jamaah. |
Ha hal sin kitaniyu bihaun mahumu natu’ na pagkadungugan daing ha manga panghindu’ sin kaguruhan in palihalan hadis, parman, iban sin manga kaibanan pamaham ha laum likusan sin Islam. Adapun malahang na kitaniyu magpakatabu’ ha hambuuk paglingkud-lingkud atawa pagtipun-tipun hakamasjid-masjiran magbissara sin manga dagbus kaIslam sin manga kamaasan nakauna. Baha’ sabab sin kulang na matagi magdungug pasalan awn daing ha manga kaguruhan bangsa Sug nagpasaplag bahasa kunu’ in bawgbug sin kamaasan nakaguwa’ daing ha bitikan sin Qur’an iban Sunnah sin junjungan Nabi Muhammad SAW?
Bunnal baha’?
 |
| Hambuuk suntu' alim nagpasaplag sin aqeeda Ahlu Sunnah Wal Jamaah |
In KaIslam biyawgbugan sin kamaasan ha katilingkal Kapuan Sug biya’ da sin biyabawgbugan sin kamatauran Muslim hakatilingkal dunya labi awla ha sa’bu kusug sin pamarinta Sultaniyah hakatilingkal dunya. In manga pamarinta Sultaniyah, hambuuk suntu’ biya’ na sin pamarinta Uthmaniyah ha Turkey, in bautan pagagama piyasaplag nila pabinaybayan sin manga Muslimin hakatilingkal dunya amuna in pamaham sin Ahlu Sunnah Wal Jamaah. In Ahlu Sunnah Wal Jamaah in bawgbug iyaagaran nila ha Syariat duun ha tanug Upat Majhab: Imam Hanapi, Imam Maliki, Imam Syafii, iban Imam Hambali. Adapun in ha tiranan sin Aqeedah in bawgbug duun ha pamaham biyaktul sin Imam Abu Hassan Al-Ashary [260 H] [Ashaera] iban Muhammad Ibnu Mansur Al-Maturidi [333 H] [Al-Maturiddiyah]. In tanda’ niya sambil pa adlaw ini in pamaham aqeedah daing ha Sipat 20, biyaktul hi Imam Abu Hassan Al-Ashary, masi pa hihinang pagaagsuan sin kamaasan apabila sila maghindu’ ha kaanakan atawakan kaapuan sin hal pagTuhan.
In manga pamaham aqeeda nabaktul sin 2 ulama’ pantuk ha ilmu’ usuluddin ini tanyag ha katilingkal dunya labi awla na in ha likusantara. Sambil pa adlaw ini masi-masi pa in pamawgbugi sin Muslim ha subangan labi awla in ha hula’ Malaysia, Indonesia iban hakapuan Sug. Adapun in ha kapuan Sug bukun na biyadiin in katanyag nagdanan daing ha kalamma sin pamarinta Sultaniyah Sulu Darul Islam. Buat malaingkan misan masi-masi awn naman nagpalindug hakasussi sin aqeeda ahlu sunnah wal jamaah mataud da isab dugaing aqeeda daing ha tiranan sin manga muslimin simaga’lut iban sin daawa nila magpauyun ha pamaham sin kamaasan pa sunnah iban Qur’an.
In kaIslam sin kamaasan nakauna bukun mataud ha bissara, sagawa’ makusug hapagbawgbug sin bissara. In pamaham nila nakauna bukun magpataud sin batbatan sagawa’ magpataud sin ammalan sibu’ da in kaawnan hapagtunay sin kawajiban pa Tuhan iban magparagbus sin tanggungjawab pa pagkahi Muslimin.
 |
| Hambuuk daing ha manga 7 Wali sin Lupa' Melayu iban ha Likusantara. In kitab niya magagiad da iban sin manga kitab sin kamaasan nakauna ha Kapuan Sug |
Pagkadungugan natu’ pa in lingkat sin pangaddatan sin kamaasan nakauna, bang awn daing kanila makapatabu’ lapayun na bihan ista’ in pangdaig; bang in dapulan sin pangdaig way nagasu, kadtuun buhian kayu ampa dihilan sin matugna’; bang lumabay ha ut sin duwa tau nagbibissara hi baba’ in baran iban pamung lapal maluuy “lumabay kami atawa aku”; bang awn mausaha ista’ atawa makaani pay dihilan in pangdaig pahampitun; bang awn kabalian kadtuun tabangun; bang awn mara magkalu labi awla bang satru’ pagduyun duyunan atuhan iban sin bissara nila “Maraw pa duwa siki magtungpad daing sin mamurtad”.
In kaIslam sin kamaasan bukun maghapal iban magmaana sin Sulat Qur’an sagawa’ magparagbus sin panghindu’ sin Qur’an iban hadis ha ginhawa baran. Sabab ma’lum sila in Qur’an liyabay ha junjungan Nabi SAW, sabab in siya amuna in panagnaan iban hinapusan nabi nakaparagbus sin kaIslam daing ha lahil pa batin. In kamaasan kasilasa in piyatayimbabaw, karna’ amuyadtu in piyahalgaan kanila sin manga nagukab sin KaIslam ha ginhawa nila. Kiyaingatan nila in Nabi Junjungan “Rahmat pa Katan Alam”, daing ha sabab yadtu imupi sila sabab in ha laum sin kaIslam, amun iyukab kanila, nagdara sibu’ maana – Kasilasa.
Bukun mahalga’ ha kamaasan in magbissara way anggawta’ misan pa in kaawnan niya hambuuk pandita’. In mahalga’ ha kamaasan amun pandita’ dagpak in huna’-huna’ pa katubusan sin kaIslam – dagpak pa Iman Sabunnal. Amun bang missara bukun hikataud sin kuntara, sagawa’ mahinang sabab hikapagsulut sin nagkukuntara.
Amuini in agun-agun malawa’ ha hula’ kalasahan. In mataud bihaun ha hula’, amurakuman in manga matagi magpangatak papagkahi sin panghindu’ sin Qur’an iban hadis sin junjungan. Sakaula-ula in sila ini amuna tuud in bunnal in kaibanan wala’ miyagad sin hinang nila jiyumla nila na daing ha manga kalagihan pasayuhun iban hinduan. Amuna maraih ini in pagbissarahun sin kamaasan ampa na magtataud in kaguruhan gamman na magtataud in marupang iban mangdurupang, gamma na tumaud in ma’siat daing sin magibadat. Kitaun natu’ sama-sama pandugahan in jimatu katu’ taniyu bihaun. Amura in makapagkasilasa in hangka agaran iban hangka bawgbug sagawa’ bang pakaluagan wayna pagkasilasa. Baha’ sabab sin mataud na daing ha manga magpasaplag agama bukun kasilasa in hipaghindu’ sagawa’ amun hikadugal sin hinduan kanila. Magbat-bat sin hadis parman sagawa’ pagguwa’ sin himumungan kalupahan na in baran. Maingat magkabtangan sagawa’ di’ makahati sin makabali’ pangatayan. Maingat maghadis sagawa’ di’ makaparagbus sin hiyadisan. Maingat magparman, sa’ di’ isab mabaya’ humati sin piyarmanan.
Mayta’ baha’ unu in nalawa’?
In Qur’an iban hadis biyabawgbugan sin nakauna iban sin ha bihaun wala’ da nahalin. Amura in napinda in hiyadisan iban piyarmanan. Makulang na daing kanila in magsaggaw ha putti sin panghindu’ sagawa’ duun sila lunlun maglipaga ha sulat iban bayta’ adapun in namayta’ iban biyaytaan di’ lipagahun. Wala’ nila kabistuhi in biyayta’ papagkahi liyabay daing ha manusiya’ mulliya, Nabi Muhammad SAW. Mayta’ sila di’ umapas sin hikamulliya kanila bat ha supaya in lapal kabtangan nila di’ mahinang sakna papagkahi?
Bihaun hukumun nila in kamaasan wala’ kimugdan. Sagawa’ in unu-unu katan di’ na makajari paglugatan sabab in katan muwi da magbalik pa Tuhan. Sibu’ da hi dumaug iban daugun, wayruun da mangdaug sahingga malappas daing ha hukuman sin Tuhan ha adlaw paghisab.
In KaIslam sampulna’ wala’ nakaukat daing ha ginhawa. Kaniya-kaniya rakuman maglag dan sin hikabatuk nila madtu. Asal da in Qur’an iban hadis yanna hinang bilang ilaw iban dan hipagbatuk sin manga nakatatapuk panawu’ sin Tuhan. Mataud na in makapahal sin Qur’an iban sin hadis, Alhamdulillah, amura kuman in kulang magpahantang sin kasilasa amun nahinang putti’ sin ilaw iban dan.
Upi kaw hapagbawgbug ha Islam sin kamaasan sabab in sila wala’ nakabutas daing hapanghindu’ sin Nabi Junjungan. Ayaw kaw mutan daing ha lubid sin kalima misan pa kabuhi’ mu in hituk. Sabab in Tagdapu sin katan jiyajagahan kaw kawhaan tagupat kajam. Parayawa kapanduga mu in Qur’an yan Ilaw, in hadis yan dan, in hadisan iban piyarmanan way dapat muwi tuud pa Tuhan. Hatiha in tikang mu bat kaw di’ masunug sin baga kayu in du’ngul manusiya’ iban batu.
Bang awn kalaungan pagmaapan dakuman, in unu-unu katan Tuhan da in magbabaya’. Mikiampun aku Kaniya ha manga kalaungan iban karayawan ha laum sin sulat ini.
0 comments: