In kaIslam nakapakain?

Yanda laung sin makahati. Wala' da nakabutas daing ha tiyap nangaku sin kalima Lailaha Illa Allah. Amurakuman bang ibarat bay wala' siyud sin kamatauran in luun niya. Wala' nila piyakita' in pangaddatan sin tau guwa' daing ha laum bay pagnganan Islam. In Islam amuna in kahanungan. Mahanung in pikilan iban pangatayan hisiyu-siyu in mamaratsaya kaniya. Sagawa' in kahanungan in sipat niya batin sabab sin di' kakitaan, luwal kananaman hadja. In kahanungan tumampal apabila paragbusun sin nagdara kahanungan in panghindu' ha laum sin bay sin Islam.

Hambuuk suntu' biya' na sin pagtulung-tabang ha antara sin hangka agama. Bihaun masa timaud na in magbibissara sin agama sagawa' makulang na in magparagbus sin pagtulung-tabang. Amurakuman in kabiyaksahan bihaun in magpasad ha pagkahi. Nakauna bang in pagkahi hangka agama lungguun atawa bunuun sin kapir magtuy awn tumuyung magmahi sin jimatu ha taymanghud nila. Bihaun sa' dakuman dumuwaa, paghuwas dumuwaa di' na makapikil magpasung sin hikatabang niya papagkahi hangka agama. In halga' sin pagtaymanghud hangka agama nabahagi' sin pagdihil utlang hakahula'-hulaan; nabahagi' sinkatas katarrangan; nabahagi' sin paham hapagagama. In kaawnan pagtasak kanila sin kapir sa'  in kamatauran mangatud-ngatud mabiya' umaw di' makapamung. Kiyananaman nila in sakit sagawa' amura in mahinang magpikit sin pagmasukkal nila ha dingding sin "Facebook". Paghuwas magpikit malawa' na isab, subay na isab yadtu awn jumatu ampa na isab sila mamaispis magsulat sin indajinis luun sin pangatayan nila amun bilang bungsi pa satru'.

Born in Sabah but still undocumented. Do they have any rights?

Bang ta jumlahun in taud sin Muslim hakatilingkal dunya di' na maambat, sagawa' way paghambuuk nila. Ayaw paka in masalamat sin Muslim bihaun in hula' Palestine, misan in hat pagdihil katarrangan ha bangsa Sug di ha Malaysia di' da matabang sin ummat Islam ha bihaun. Bang hadja in tuyu' sin Malaysia magsalamat ha bangsa Sug way katarrangan ha hula Sabah biya' sin tagi nila magpara tatabangan pa hula Palestine wayruun nasa ini paghalaw iban wayruun na pagsaggaw. Ampa yan hat hadja awn magmahi kurustiyan daing ha Sabah pasal sin manga bangsa Sug way katarrangan magtuy sapuhun sin parinta saggawun in bangsa Sug, sambil pa maas iban ba'gu naganak di' da ampunun hidasuk pa laum jil.

In hula' Malaysia malaggu' in ngan niya ha dunya sin Islam bihaun. Malaggu' in pagmartabbat kaniya sin kahula'-hulaan. Sagawa' daing ha sabab sin pulitik, wala' nila piyahalga' in pagkahi nila hangka agama. Nagbisu-bisu na hadja sila ha manga sakit niyananam sin pagkahi nila hangka agama. Gamman duhunan nila pa in sakit ha supaya sila gumuwa' pa tau ha laum hula' nila bilang pamarinta marayaw. Tagaran natu' na hadja in baus sin Tuhan ha bihaini kahalan.

In hangka agama upamakun hangka baran. Bihaun in baran sin hangka agama kiyukugdan sin sakit maul-ul. Daing ha Lupa' Sug dagan pa taasan hangin kiyukugdan sin sakit. In ha Lupa' Sug Muslim in namarinta, sagawa' Muslim hadja ha ngan hakakahinang daug pa in kapir. Gampa in kapir maingat magdihil sin hikasanyang ha raayat, ampa in nakura' ha Lupa' Sug maingat hadja magjaga sin tau amun miyamagad kaniya, saddiya magpapatay kaniya, sagawa' bang pa kaluagan mahadjana' wayruun ulung sin kanakuraan bihaun. Pu-an tahun na in siksa' dimatung ha bangsa Sug wayruun pa nakura' sin bangsa Sug magsalamat ha bangsa nila amun hihina' sin pagkahi nila. Marai' hangkan hina' sin pagkahi sabab sin  hihina' da isab sin kanakuraan nila kandi.

Hawnu na in tanggungjawab mu ya kaw nakura' sin bangsa Sug? Magtipun na hadja kamu yan alta' bat kamu di' daugun ha tiyap pagpi' nakura'. In bangsa niyu tiyatasak, gigindasan liyalapdusan biya' binatang ha Sabah sagawa' in kamu way paruli amura in kaingatan niyu magubus sin alta' sin mahadjana'.  In raayat niyu mabiya' santili, mabiya' iypun maghinang hakahula'-hulaan. Ayna kitaniyu maglawag mayta' in hula Lupa' Sug mahunit manumbalik in dayaw biya' sin nakauna. In manga jimatu bihaun baynat sin kakahinang kulang in pagtanggungjawab.

Ya kaw tau makahati, asubuhun dakaw sin Tuhan bang unu in kiyatabang mu ha manga taymanghud mu way nagpakapangadji'. Ya kaw tau dayahan asubuhun dakaw sin alta' mu bang mayta' wala' mu tiyabang in manga anak ilu mabaya' mangadji' iban humati sin indajinis ilmu'. Ya kaw nakura' naggugulal Muslim, asubuhun dakaw sin Tuhan bang mayta' mu piyasaran in manga raayat ha babaan sin tanggungjawab mu. Asubuhun da kitaniyu katan, ha ubus pagpahati katu' taniyu.

Pa manga lungbu' ba'gu bangsa Sug ayaw natu' hihundung in pagmahi pa bangsa hula iban agama. Tumuyu' tuud kitaniyu himinang sin dan amun hikabutuk sin pagkasilasa natu'. Ayaw sambil mabiya' da kitaniyu sin manga kita' natu' bihaun. Mangayu' kitaniyu hidayat daing ha Allah SWT bangman hinangun kitaniyu daing ha manga tumpukan sin nagkakasi iban lasa.

In kahanungan ha laum hula' dumagbus bang in panghindu' sin agama dumagbus na iban tumubu' na ha laum sin pangatayan. Bang di' da dumagbus luwal hadja hipaglata wayruun da baynat kakitaan.