Antara’ sin Duwa Lawan

Bismillahir Rahmanir Rahim

Alhamdulillahi Rabbil Alameen, Wassalatu wassalamu ala asrafil Anbiyai wal Mursalin Sayyidina Muhammadin Wa Ala Alihi Wa ashabihi Ajmain.

Sanglit iban pudji pa katan nakasaksi’ hakatunggal sin Tuhan daing ha nakauna sambil pa adlaw yan.

In kabuhi’ sin manusiya’ sussi daing ha katan lummi’, karna’ nagawal in kabuhi’ daing ha puunan sin katan Kabuhi’ amun di’ masaggaw sin unu-unu makamula - kamatay. Biya’ sin pagkadungugan natu’ bahawa in manusiya’ “miyulliya sin Tuhan” apabila in sila makabatuk sin kiyaisuk ha ginhawa nila. Adapun labi’ ra isab in kahina’ sin manusiya’ daing ha unu-unu na piyapanjari amun hina’ apabila taykuran nila in Tuhan nila. Bima’na tuwi’ in manusiya’ mulliya ha pangatud sin Tuhan amuna in manga sila di’ magbugtu’ in panumtum pa Tuhan duun na in kaawnan nila ha laum ligap iban bukun.

In katan piyapanjari sin Allah SWT naglilimbang-limbang, awn usug iban babai; awn bata’ iban maas; awn dum iban adlaw; awn kasanyangan iban kasusahan; awn mangi’ iban marayaw; awn dayahan iban miskin; awn sulga’ iban nalka’ iban sin kaibanan pa. Laung sin Allah SWT ha panapsil sin manga ulama: “Amun nagpapanjari sin katan unu-unu naglilimbang-limbang...” (Az-Zukhruf: 12)

Daing ha sabab yadtu subay in manga sila nangannal pa Allah SWT daran kimakawa’ pangadjian daing ha manga hikma sin pagpapanjari sin Allah SWT, adakala magsabab daing ha manga pagtali’ ukabun sin Allah SWT in kunsi’ ha antara’ sin duwa lawan. Sabunnal tuud in satiyap duwa lawan awn paidda niya dakula’ bang dungdungan. Duun na hadja kitaniyu mut pangadjian hapagbak sin duwa siyunnatan mayta’ makahasil manusiya’. Adapun in paghinang hikasuy-suy sagawa’ in luun sin hinang di’ hikasuy-suy. Sabab in luun amura ha antara’ in Tagbayaan bukun amun duwa siyunnatan.

In kita bangsa manusiya’ wayruun tuud hangsulag daing katu’ in makaiyan in siya bukun baldusa atawa tubus ha hinang marayaw. In duwa hinang ini dirihilan sin Allah SWT baynat madtu-madtu. Bang in hinangun mangi’ in guwa’ niya mangi’ da damikkiyan bang in hinangun marayaw in hasil niya marayaw ra isab. Adapun ku’nu in mangi’ iban marayaw mahambuuk? In hinang mangi’ tiyatagamahan sin Tuhan labayan ha supaya in naghinang makatudju pa marayaw, in dan niya amuna in “Taubat”.  Damikkiyan in karayawan misan siya marayaw awn waktu makali’das pa dugaing amun mahinang sabab hikakangi’ sin hinang marayaw. Suntu’ niya nagsadakka kaw pa tau miskin sagawa’ ubus mu nagsadakka piyanuysuy mu. Ampa in banda’ bang hikaduhal mu sin lima tuu ayaw na paingata in lima lawa. Daing ha sabab yadtu in sadakka misan marayaw makatudju pa mangi’ sabab di’ taymaun sin Tuhan. Duun da in mangi’ iban marayaw mahinang jatti apabila in karuwa-ruwa pangayuan kaampunan pa Tuhan. In mangampun amura in ha antara’ amun way limbang.  Hangkan na in manusiya’ biyandaan daran papangayuun ampun pa Tuhan misan pa in kaawnan niya hambuuk ulama’.

Taymaun sin pangatayan in mangi’ iban marayaw daing ha Tuhan, laung sin Allah SWT ha panapsil sin ulama’: “ ...Bang awn hinang marayaw dumatung kanila, imiyan sila, “In ini daing ha Tuhan”; sagawa’ bang hinang mangi’, imiyan sila, “In ini daing kaniya” (Wahai Nabi). Pamungan “In katan unu-unu daing ha Tuhan...” “In mangi’ daing ha (Kahandak) sin Allah Maha Tinggi sagawa’ di’ siya magRida’ hadtu.” [Sunnipath.com]

In mangi’ iban marayaw asal di’ tuud mabutas daing ha tiyap manusiya’ sabab in sila bukun tubus amura in tubus in Nagpapanjari. Adapun in duwa yan bang marayaw in katimbang [di’ magkingking magbakul] in baynat niya amuna in sarayaw-rayaw. Bukun isab in kamaksuran mangdaaki kita maghinang mangi’. Sagawa’ taliun natu’ na hadja bang in ilaw mabuhi’ apabila kulang hambuuk tanda’ [+] [–] ha pagbubuhian. Tantu’ di’.

Kiyalimpal ha laum rukun iman 6 in panaymai ha untung mangi’ iban marayaw. Mayta’ baha’ liyamud bilang rukun? Tantu in Tuhan di’ magbaktul bang wayruun sabab dakula’. Ampa in Iman Sabunnal pagbahasahun sin nagdara Ilmu Mukali’ sumahaya bang matimbang maraw in kangian iban karayawan. In pagtitimbangan bukun Basi’ sagawa’ hibutang ha pagsabal iban pagsukul. Karna’ in ha antara’ yan amuna in salaum-laum di’ matungkad sin naggugulal halul akkal.

“Sabunnal tuud in Allah SWT simasarta’ ha manga magsasabar” [Al-Baqarah:153]

 “Bang kamu magsukul ha manga kani’mat-ni’matan ku, ganapan Ku pa in kani’mat-ni’matan ku... [Surah Ibrahim:7].

Sama-sama kitaniyu magparayaw magkumpas lugay yari ha dunya tagainup ini. In katan ubus na biyuklad sin Tuhan wayna panglamuri sin iypun mamindahi sin hinang ubus Niya na biyabaktul.

Kumawa’ kitaniyu matakaddam ha pamung sin manga sila namamaratsaya bang kugdanan aramala biya’ na sin kiyalimpal ha laum Qur’an laung sin Tuhan ha panapsil sin manga ulama: “Amun mamung, bang kugdanan sin aramala: “In kami daing ha Tuhan, iban madtu Kaniya ra kami magbalik”. [Al-baqarah:156]

Mura-murahan in ha antara’ kabatukan natu’ ha supaya tumampal in asal matampal biya’ sin manga piyagkaabutan sin manga sila kiyakasihan sin mahasussi Allah.

Bangman in karayawan hihinang sin Tausug makatimbangan hakangian jimajatu ha laum hula’ Sultaniyah Sulu Darul Islam ha supaya in tau ha laum niya makasud pa laum ulung iban rida’ sin Tuhan.

Bang awn wala’ imamu suran niyu ha ampun iban maap. Damikkiyan mikiampun aku pa Tuhan ha ngi’ iban dayaw kiyalimpal ha laum ini.