Daing ha tagna' kaingat ta sin jimatu ha katilibut, in pagsaggaw ha manga bangsa Tausug yari ha Sabah wala' na naig sampay pa masa ini. Agad adlaw-adlaw in pagsaggaw ha Tausug di' maghundung. Sabab awn daakan daing ha nakura' sin Pulis, subay in mababa' na masaggaw sin tiyap tiyap Pulis hangka adlaw kawhaan tau amun way katarrangan. Hapagparagbus sin daakan ini, mataud in piyagdihilan kapatut managgaw, mapuas daing ha kapulisan, ha manga tau way katarrangan apabila awn hikasumbung. Hangkan ayaw kamu mainu inu in pulis di ha Sabah kabubugaan sin tau daing sin lutaw atawa kamatay.
Hambuuk waktu awn duwa magtalianak minuwi' daing hapaghinangan, sa'bu man duun ha taas bas bigla' na hadja naghapa' in pulis ha higad dan. Unupakaw way pagtaud bissara in duwa magtalianak yadtu limaksu pa ran misan in bas sa'bu dimaragan. In kiyaawnan paglaksu nila daing ha bas in anak, u in miyuna pa simintu. Amura in kiyatatasan sin bata' dimatung pa bay, paghuwas yadtu miyatay ra. Ampa in ama' nasalamat isab. Misan bihadtu na in jimatu wayruun da bissarahun niyatun na hadja in yadtu parkadalan na daing ha Allah SWT.
Bang sa'bu "Operation" maghuru huru na in kapulisan, imigrisyun, task force iban sin kaibanan sumud pa kawman hiyuhulaan sin Bangsa Tausug. In manga Tausug isab amun awn parsugpatan pa parinta tumuyu' na mangasubu pa manga kakilahan nila bang harap pakain sumud. Damikkiyan in manga tau amun way katarrangan isab maghuru huru madtu pa amun taga bagay parinta yadtu humati ha supaya sila makatapuk. Bang yadtu awn bayta' sumud misan bata' bata' ampa kiyauturan pusud dahun da pa laum katian atawa ha taas bud. Di' na magpikil in anak kaabatan atawa puhingaun sin kasaytan saytanan bangman sila masalamat da daing ha pulis. Sabab misan pa tau maas magilud na atawa bata'-bata' ampa piyaganak dahun da sin pulis bang wayruun katarrangan. Hangkan na in Tausug misan dayan tungay gisuk lumaksu ra pa laum dagat, sumuksuk pa saum bay, lumurup pa laum jamban atawa dumag pa taas atup.
Bang isab bukun da operation amura in hallian sin wayruun katarrangan in hapa' ha ran iban ha laum daira. Sabab kamawmuhan bang ha laum daira in kapulisan magsasaban hadja maglawag sin masaggaw nila. Bang isab awn da siyn diyara mababa' na in 50 ringgit misan way pass di' da hikaunu pasalan in siyn yadtu maitung na pass samantara'. Hambuuk waktu awn kiyasaggawan anak,pagkadtu sin inah pa pulis stisyun gawi magpaguwa' ha anak siyukatan siya magtuy 300 ringgit. Simambung in babae yadtu laung na biya' sa kitaniyu yan sin ha tabu' magbi duyan. Na duun man kunuh nakarihil da siya misan wayna nakaabut ha halga' yadtu ampa niya iyan in pulis di' kura laung na hipagihlas.
Nahinang bisnes dakula' in bangsa ta di ha hula' ini, hatiku pagga di' nila ra maubus saggawun in way katarrangan himinang na hadja sila sin bihaini, isut daman awn hipagbayad nila sin kalalagihan nila. Ampa waysan manday sin kapulisan maingat manatab. Bang pagkita' nila biya' dagbus tau gimba ra magtuy nila yan urulun. Hatiku laung na wayra sa ini katarrangan. Unu pakaw in kaibanan Tausug magpasalupa na manga maghihinang ha upis atawa parinta bang pa laum na daira, bat hadja sila di' makunsyunada sin pulis.
Mataud pa manga kahalan sin Tausug magkasaggaw di ha Sabah bang ta urulun hambuuk hambuuk. Hangkan ta hisuy suy in manga bihaini, pasalan sin di' na maambat hitapuk, isut daman bang awn Tausug mabaya' mari pa hula' ini makatali' tali' sila bang unu in mapatut nila hinangun ha di' pa sila makakari.
Assalamo Alaikom...
ReplyDeletemabugah na taymanghod in bangsa ta ha lutaw sambat mo sah liyabihan in buga nila ha pulis duun ha hula yan,bang sa tali'taliun mahunit paghulaan in hula yan, sah hasabab sin kabuhianan wayruun mahinang,hati ko in magkapikil sin bangsa ta sasigpit sigpit mag apas iban pulis mas labi in sigpit magtahan ha hula sin kabinsanaan sin way usaha,sabab kikita tana in sigpit paglawagan usaha ha hula ta yaun hangkan dih na magtali in bangsa ta misan uno na in kasigpitan nila ha hula dugaing. bukun naman san duun ha hula sabah yan jimatu in kahalan yan sambil ha kahulaan sin Arab labi na daindi ha Egypt ini jimajato yan,way na nagpikil in bangsa ta magpabanyaga ha tau dayahan maghula misan way katarrangan sarta nagtatapok dain ha kapulisan bang man makabak usaha malappas dain ha kasigpitan ha hula.
marayaw tuud in kapost mo sin habal ini,dakula pangadjian sin Bangsa ta,misan ku'no ku'no sila makahantong pa hula yan kaiangatan nila na asal in jumato kanila iban sin unu in mapatut nila hinangun.
Amunasa taymanghud..bang di' pa mangannal in bangsa Tausug ha hal ini asal sambat da sin magbibissara "wayna tuud annayu". Bihaini na hadja in hal sin Tausug sahingga in hula' nila masi pa piyagpapanayaman sin mabungsi kanila.
ReplyDeleteInsya'Allah pagtulung tabangan na hadja duwaahan bangman in bangsa ini makalipuwas na daing ha manga kasusahan ini.