Lingkat sin Sandakan daing ha Tanjung Batu

AsreeSulu imubug ha hunasan sin Tanjung Batu, salta' nangita'-ngita' panagatun..

Kabayan sin Tausug ha taas hunasan sin Tanjung Batu, Sandakan

Masjid Daira Sandakan, piyatta' daing ha pantan..

Tudju na pa Daira..

Dayaw sin mahinaat ahad, pitsa 13 June 2010, nakatag hi utu' Neldy nagpukaw, ganta' nanaabbit kumaun mahinaat ha bay hi Pah Imam. Pagubus simambag, nagus-us na limungkahad ampa namu'sug manga pila gayung tubig, sambat da sin bahasa biya' "paygu' itik". Pagguwa daing ha bay timudju ra magtuy pa bay hi Pah Imam salta' iban na pagpindit "Mee Goreng" lutu' - kakaun kasuwakan sin Tausug ha Sabah mahinaat iban mahapun. Pagdatung pa bay magtuytuy na timudju pa kusina. Duun man hapaginuman naawn in paru tumudju pa Tanjung Batu, mamisita pa hambuuk panglima amun malugay na giyagara' tibawun. Daing ha ijin sin mahasutci Allah paghuwas hadja namawpaw nanaug da kami timudju harap pa daira Sandakan.

In Tabu' Sandakan, amuna in daratungan sin katan bangka' asibi' iban lansa daing ha kapuan, tarbilang na in malayu' iban masuuk. Pagdatung namu' pa Jambatan, wayruun agad kiyadungugan namu' nagbibissara sinug - amura kami. Bang dayi' dayiun wayruun agad mabaya' iyanun bukun Malayu, pasal nagmamalayu hadja katan. Baha' hikaluman nila na in bahasa nila kandi, nagsabab hadja daing ha manga parakala' jimatu ha Tausug ha hula' Sabah.  Hangkaraih paman  kita' hi Neldy in hambuuk Datu', ubus nagsalam, nanuysuy in tau yadtu sin kasaggaw kaniya sin Pulis - in bahasa iyusal niya sinug. Duun na nagsuysuy ampa way himibuk, laung mu yan amun kanila in Jambatan. 

Paghuwas daing hadtu simignal na in jawragan sin lansa agaran namu' sin tumulak na. Pagtukaw-tukaw in hakatilibut namu' yadtu manga Tausug, lamud na in manga tau ha Jambatan yadtu. Amura kuman in datung namu' kanila biya' hantang sila kiyaba'guhan, maraih baha' pasal sin kandit lilibud namu' ha liug pakaniya-pakaniya. 

In laud sin Sandakan ha mahapun yadtu iyaandum anduman. Salta' in tiyan namu' "naganggalis" na laung sin bahasa karna' sin iyabutan kami ugtu hapagtagaran sin lansa tumulak. Timuy kami pa buli' sin lansa iban pagda namu' kaniya-kaniya video papattaan, in ma tau ha taas lansa pama atud kamu'. Wayra kami naghaatay namatta' matta' na hadja kami sin katilibut. Makahati nakamu, bang in magpapatta' makakita' marayaw pattaun. 

Ha gi'tung sin laud nagkakalang hi Asree kay Neldy kalangan Tausug, salta' iyaagaran paglangud amun magtup iban sin "Lyric" sin kalangan. Naawn nila in paglami-lami misan in kaawnan sin hula' naguulan. Katawahan nila hadja aku sabab sin di' na kayahun kumatawa. Masuuk man kami namatta' matta' na isab sin katilibut, pagubus in hi Asree nag Video sin manga liyabayan, labi luba' na in suba' Jampiras iban sin dungguan namu'. Hangkaraih paman simampay na kami pa Jambatan sin Tanjung Batu. Pagsakat pa Jambatan, simakat na kami isab pa bangka' gawi tumudju na pa bay sin Panglima - magsukul ha bata' bata' kiyatumpangan namu' yadtu.

Duun man ha taas bay naligap kami hapagsuysuy sin indajinis na bahana' salta' in tudlu' ini naligap isab magkussik sin papattaan. Way limingkat sin katilibut pandangun sin mata, awla labi na in Sandakan iban sin bud Bahala' amun biya' sin biyutang ha sa'bu malinaw. In kabungsud-bungsuran iban sin pu' batu nahinang siya ganap kiyalingkat ha pangatud - in pagbungsud tanda' na dakula' in manga tau naghuhula' ha Tanjung Batu ini manga Tausug. In pagusaha nila kamawmuhan magusaha ha laud biya' na sin magsangbaw kagang, magbingit iban magpukut ullang. Daypara nakakadtu kami sa'bu way tau magpamukut ullang, pasal kunu' sin musim satan. Misan isab wayruun ullang, ha karna' sin dayaw sin bangsa Tausug, nahulak pa kami isab kimaun kagang. Amun misan nangangatul na in panaiban namu' masi masi ra in pagkulisi sin unud kagang. Hangkan sa di' na agad makapanaw sin kansub.

Laung sin panglima yadtu, in sila kunu' bakas ha Jampiras naghuhula' sumagawa' jimatu man in kangian hapagparagan sin maksud sin MNLF nagpinda na sila pa Tanjung Batu bilang lumag sin hika kawal hapagpamaybay iban kabuhianan nila. Kulang labi na in lugay niya manga 20 tahun na ha Tanjung Batu.

Misan bihadtu, in sila masi masi in baya' magtuku ha maksud (Hula', bangsa, Agama). Kita' namu' hal yan hapagupiksa' nila kamu' iban ha baya' nila dumungug sin suysuy diyara namu'. Alhamdulillah nakahati na sila hapasal sin susungun sin Bangsa Tausug, Insya'Allah mura murahan in Tau ha Tanjung Batu makahati katan bahawa in maksud sin United Tausug People bukun manawag tawag magsultan atawa magbunu', sagawa' manawag tawag hapaghambuuk iban pagbawgbug sin hangka bangsa. In hal ini mahayang matampal, daing naman hapagpasaplag ha Sug iban sin di ha Sabah. Bang ha kiraniya in raayat taayun na lagi' mabaya' na mamindahi sin kahalan in paglag nakura' maluhay ra paawnun bang labay hapagisun isun sin bangsa Tausug.